Λαικά Προάστια - Ηλίας Ανδριόπουλος - Μιχάλης Μπουρμπούλης - Σωτηρία Μπέλλου

απο το κανάλι στο youtune nakisoda16

"Τα ρεμπέτικά μας μες τη στράτα" (Λαϊκά προάστια - 1980).
Στίχοι: Μιχάλης Μπουρμπούλης
Μουσική: Ηλίας Ανδριόπουλος
Πρώτη εκτέλεση: Σωτηρία Μπέλλου

Τη βραδιά που κάηκε η Σμύρνη
έφυγες καράβι τσακισμένο
κι έχει τώρα η φωνή σου μείνει
ματωμένη πάνω στο Αιγαίο

Χρόνια μού πληγώνανε τα νιάτα
τα ρεμπέτικά μας μες τη στράτα
σέρναν την φωνή της εργατιάς
κι αναστέναζε όλος ο ντουνιάς

Σαν παραπονιάρικο ταξίμι
είναι το τραγούδι σου στ' αγιάζι
κι όπως το σκυλί στο καλντερίμι
η φωνή σου κλαίει κι αναστενάζει

Σημείωση: Οι πιο πάνω στίχοι ακούγονται στον δίσκο. Σύμφωνα με τη συλλογή των στίχων τού Μπουρμπούλη με τίτλο "Τα σπίτια είναι χαμηλά σαν έρημοι στρατώνες" (εκδόσεις Παπαϊωάννου, 2004) οι δύο πρώτες γραμμές είναι (σ. 16): 
«Τη βραδιά που κάψανε την Σμύρνη
έφυγες καράβι τελευταίο»
Τη διαφορά τη σχολιάζει ο Μπουρμπούλης ως εξής:
«Η εταιρική λογοκρισία έχει βάλει το χέρι της για να μην δυσαρεστήσουμε τους εξ ανατολών "συμμάχους" μας.»

ολόκληρος ο δίσκος εδώ απο το κανάλι του χρήστη vasiloukos στο youtube

αναδημοσίευση άρθρου απο <<μουσικά προάστια>> 
http://mousikaproastia.blogspot.gr/2007/06/27.html

Πρέπει να αναγνωρίζουμε τις πηγές μας και τα χρέη σε όσα μας έδωσαν έμπνευση, ήχο, ακόμα και όνομα. Το όνομα της ιστοσελίδας μας είναι κατά το ήμισυ δανεισμένο από τον τίτλο του δίσκου των Ηλία Ανδριόπουλου και Μιχάλη Μπουρμπούλη, "Λαϊκά Προάστια", που εκδόθηκε το 1980 (Lyra 3748) με τη φωνή της Σωτηρίας Μπέλλου. Από τότε ο δίσκος πούλησε πάνω από 500,000 αντίτυπα, και κατάφερε να επιβιώσει και μετά το τέλος της εποχής την οποία εξέφρασε. Ποια ήταν αυτή η εποχή; Εποχή οραμάτων (ανεκπλήρωτα τα περισσότερα), αισιοδοξίας για τις καλύτερες μέρες που υποτίθεται ότι θα έρχονταν, και εισόδου στο προσκήνιου κοινωνικών δυνάμεων που για χρόνια είχαν διωχθεί και περιθωριοποιηθεί. Ο δίσκος έχει τη δική του ιστορία, όπως την περιγράφει ο Τάσος Κριτσιώλης στην ιστοσελίδα Music corner (http://www.musiccorner.gr/extras/record/003.html)

-----

Ο σπουδαίος αυτός δίσκος που κυκλοφόρησε τον Ιούνιο του 1980 με ερμηνεύτρια τη Σωτηρία Μπέλλου, έχει τη δική του ιστορία. Σε πρώτη φάση, τα τραγούδια επρόκειτο να ερμηνεύσει η Βίκυ Μοσχολιού η οποία μάλιστα είχε τραγουδήσει κάποια από αυτά σε μια συναυλία του Ηλία Ανδριόπουλου το καλοκαίρι του 1979. Στην ίδια συναυλία πήρε μέρος και η Μπέλλου τραγουδώντας ορισμένα ρεμπέτικα κι ακούγοντάς την, ο συνθέτης έκρινε πως έπρεπε τελικά να τα πει εκείνη!

Αρχικά, ο αείμνηστος Αλέκος Πατσιφάς (ιδρυτής και διευθυντής της "LYRA") ήταν αντίθετος με αυτή την επιλογή, καθώς πίστευε ότι η μεγάλη ρεμπέτισσα θα βρισκόταν «έξω από τα νερά της» και ο κόσμος δεν θα αγόραζε ένα δίσκο της με ουσιαστικά «έντεχνα» κομμάτια. Εν τέλει πείστηκε και η δουλειά έγινε, παρά το γεγονός ότι συχνά-πυκνά η Μπέλλου δε μπορούσε να κατανοήσει τους στίχους του Μπουρμπούλη και δυσκολευόταν να εκφράσει το νόημά τους στην ερμηνεία της!

Να προσθέσω ότι αρχικά ο δίσκος επρόκειτο να ονομαστεί «Προάστια» αλλά ο Ανδριόπουλος πρόσθεσε το «Λαϊκά», ενώ σε δύο τραγούδια αναφέρεται ως στιχουργός κάποια Στέλλα Καλαβίτη. Οι στίχοι είναι και πάλι του Μπουρμπούλη, ο οποίος ωστόσο διαφώνησε με κάποιες αλλαγές που έγιναν σ' αυτούς και δε θέλησε να μπει το όνομά του!

Τάσος Κριτσιώλης

-----

Προφανώς, τα Προάστια έπρεπε όχι μόνο να είναι Λαϊκά, αλλά και να φαίνονται, δηλαδή να ονομάζονται έτσι. Αυτή η προσθήκη ήταν ίσως αναγκαίος όρος μιας ιστορικής περιόδου που πρόβαλε τη λαϊκότητα αλλά και φλέρταρε με το λαϊκισμό. Με ή χωρίς την προσθήκη του επιθέτου πάντως, τα Προάστια τραγούδησαν τα βιώματα του "λαού" και άξια κατάφεραν να εγγραφούν στη συλλογική του συνείδηση. Ο Μπουρμπούλης χρησιμοποιεί μοτίβα ενός συγκεκριμένου, ταξικά προσδιορισμένου, ιστορικού πλαισίου: καταπίεση, εξορία, μετανάστευση. Οι ανθρωπογεωγραφικές αναφορές του καταδεικνύουν αυτή την ταξικότητα: Πλατεία Βάθης, Καισαριανή, Ακροναυπλία, Γερμανία, Πέραμα, Κοκκινιά. Το εργατικό στοιχείο κυριαρχεί: μηχανουργεία, στοές, σιδεράδικα. Έτσι, ίσως η προσθήκη του όρου να είναι διπλός πλεονασμός, και γιατί το περιεχόμενο του δίσκου κατοχυρώνει από μόνο του τη λαϊκότητά του, αλλά και γιατί τα προάστια σαν αστικός-γεωγραφικός προσδιορισμός εμπεριέχουν τον λαό, είναι εξ' ορισμού λαϊκά.

Από εκείνον το δίσκο, η "Πλατεία Βάθης" και το "Μην Κλαις" άγγιξαν αμέσως το κοινό. Είναι όμως άλλα τα τραγούδια του δίσκου που διατηρήθηκαν σχετικά αύθαρτα. Η επιλογή υποκειμενική: "Ο αγέρας στους δρόμους", "Στις λασπωμένες γειτονιές", "Μεταξουργείο", και το ομώνυμο τραγούδι, "Λαικά Προάστια":

ΛΑΙΚΑ ΠΡΟΑΣΤΙΑ
Στίχοι: Μιχάλης Μπουρμπούλης
Μουσική: Ηλίας Ανδριόπουλος

Χτύπησαν μεσάνυχτα
και τα παραθύρια
δέρνει αγέρας και νερό.
Παγωνιά στην κάμαρα
λόγια πικραμένα
κι αύριο μεροκάματο σκληρό
Προάστια λαϊκά, πικραμένα
Προάστια φτωχά, ξεχασμένα.

-----

Στα δικά μας τώρα. Τα Μουσικά Προάστια θα επιδιώξουν να είναι λαϊκά, χωρίς όμως να χρειάζονται τον λεκτικό πλεονασμό. Όπως και στα προάστια, το λαϊκό στοιχείο εμπεριέχεται εξ' ορισμού και στη μουσική, ως μορφή συλλογικής καλλιτεχνικής έκφρασης. Επιπλέον, έχουμε μεγάλες αμφιβολίες αν ο όρος "λαϊκός" μπορεί να καταδείξει την ταξική πολυπλοκότητα του σύγχρονου κοινωνικού περιβάλλοντος. Αντιστοιχεί το "λαϊκό" στοιχείο σε αυστηρούς γεωγραφικούς διαχωρισμούς μέσα στη μεγαλούπολη; Τέλος, ο φετιχισμός του "λαού" εμπεριέχει και έναν κίνδυνο, την τελική άρνηση των υπαρκτών ταξικών διαχωρισμών και την αναγωγή τους σε ένα αόριστο μόρφωμα που περιλαμβάνει τα πάντα, άρα και τίποτα.

Το βέβαιο είναι ότι δημιουργοί όπως ο Ανδριόπουλος και ο Μπουρμπούλης άφουγκράστηκαν τις ανάγκες και τα βιώματα των ιστορικών υποκειμένων της εποχής τους. Ακόμα περιμένουμε τους αντίστοιχούς τους, που 30 χρόνια μετά θα βγουν να τραγουδήσουν για τα σημερινά σιδεράδικα, όποια και αν είναι αυτά για τον καθένα και την καθεμιά μας. Κάτι παραπάνω να κάνουμε δεν μπορούμε, εκτός από το να επισημάνουμε την απουσία αυτών των δημιουργών, και να εκφράσουμε την ευγνωμοσύνη μας προς τον Ανδριόπουλο, τον Μπουρμπούλη και τη μοναδική Μπέλλου για τα Προάστια τους.
ηρ.οικ.

Μην κλαις και μη λυπάσαι που βραδιάζει, 

εμείς που ζήσαμε φτωχοί

του κόσμου η απονιά δε μας τρομάζει,

θα έλθει και για μας μια Κυριακή 

Τα σπίτια είναι χαμηλά, σαν έρημοι στρατώνες,

τα καλοκαίρια μας μικρά κι ατέλειωτοι χειμώνες 

[Μην κλαις]