Yuri Norstein - Tale of Tales το Παραμύθι των Παραμυθιών

αναδημοσιεύση απο το
http://camerastyloonline.wordpress.com/2008/07/05/russian-animation-yuri-norstein/

Το αριστούργημα του Νόρσταϊν “Το παραμύθι των παραμυθιών” (Skazka Skazok)
ψηφίστηκε ως η καλύτερη ταινία όλων των εποχών το 1984 στο Λος Άντζελες από μια διεθνή ομάδα φιλμουργών και θεωρητικών του animation.

Στο 27λεπτο αυτό φιλμ τα πάντα είναι πρόκληση για συνειρμούς μεγάλης ευρηματικότητας και εκλεκτισμού, το ύφος δεν έχει αφηγηματική υφή αλλά εμπεδώνεται με ελεύθερους συσχετισμούς νοηματικής ανάπτυξης και εικό­νων.
Διάφορες τεχνικές συνυπάρχουν, όπως αποκόμματα (cut-outs), κού­κλες, παραδοσιακό animation σε cells. Η ηχητική επένδυση είναι κλασική μουσική και θέματα τζαζ της δεκαετίας του ’30. Δεν υπάρχουν διάλογοι. Πρόθεση του Νόρσταϊν είναι να στήσει την αφήγηση του -στην ουσία ένα χρονικό- με στοιχεία διαφορετικής ποιητικής: κι εκείνα που είναι βαθιά ρι­ζωμένα στη ρωσική παράδοση και τους μύθους της, κι εκείνα που αντλούν α­πό τη σύγχρονη μυθολογία (Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος). Αντιπαραθέτει ευαί­σθητες μνήμες παιδικής ηλικίας και μνήμες πολέμου, το ρομαντικό παρελ­θόν και το ξεφτισμένο, τετριμμένο παρόν.

Ένας μικρός λύκος παρατηρεί τα γεγονότα, γνώριμη και συνηθισμένη φιγούρα του ρωσικού φολκλόρ, εδώ ό­μως χωρίς τους γνωστούς απειλητικούς υπαινιγμούς. Όπως και οι ταινίες του μεγάλου Αντρέι Ταρκόφσκι, το Παραμύθι των παραμυθιών αναφέρεται στη μνήμη και τη νοσταλγία.

Οι πολύ συμβολικές εικόνες συγκροτούν αυτό που ο Νόρστάίν ονομάζει «οπτική μνήμη», οι δικές του μνήμες μέσα σε ονει­ρική ατμόσφαιρα. Υπάρχουν γεγονότα που αν τα εκλάβει κάποιος στην κυ­ριολεξία τους, δε θα έπρεπε να συμβαίνουν στην ταινία. Ο καλλιτέχνης, ό­μως, παρουσιάζει τις μνήμες αυτές με μεταφορικό τρόπο και η συγκινησιακή φόρτιση είναι ανώτερης ποιοτικής στάθμης, σε αντίθεση με το αν τις εικο­νογραφούσε σε ευθύγραμμη αφήγηση. Τρένα έρχονται και φεύγουν, πέφτει το χιόνι, μαραμένα φύλλα, εγκαταλειμμένα αυτοκίνητα, άδεια σπίτια, ζευγά­ρια που χορεύουν τις παραμονές του πολέμου. Επιπλέον επεμβαίνουν στην αφήγηση και ο Μινώταυρος του Πικάσο, λογοτεχνικοί ήρωες του Αλέξαν­δρου Πούσκιν, άτομα ιστορικά και άτομα της τέχνης. Η ταινία έχει διάφορα νοηματικά επίπεδα ανάγνωσης.

Η τεχνική είναι σύνθετη, τα σχέδια και τα αποκόμματα είναι τοποθετημένα σε διαφορετικά επίπεδα γυαλιού, έτσι ώ­στε στην καρέ καρέ φωτογράφηση τους το animation να δείχνει τρισδιάστα­το. Από τα βασικά πρόσωπα, το μικρό αγόρι επανέρχεται σε διάφορα επει­σόδια και η ταινία μπορεί να ερμηνευτεί και ως μια επιτομή θλίψης για την αθωότητα της παιδικής ηλικίας που καταστρέφεται από τη συμπεριφορά των ενηλίκων που τη ρυθμίζουν και την επηρεάζουν, λυπηρή διαπίστωση που παρουσιάζεται με πολύ ποιητικό τρόπο.