Θωρώντα με τη φωνή του Ανδρέα Ρούσση

Στίχοι: άγνωστος Κύπρου   απο τις Ρίμες της Αγάπης (ερωτικά Κυπριακά ποιήματα)
Μουσική και φωνή : Ρούσσης Ανδρέας (Εγκόλπιο)

Διά σημάδιν έχω λιόντα
στην ώχραν όπου 'ν γοιόν άστρον,
πράσινον δεντρόν σαν κάστρον
πάντα στέκεται θωρώντα,
μ' όρεξην παντές βιγλώντα
του δεντρού τους κλώνους χάσκει,
να πηδήση πάνω πάσκει
και γι' αυτόν στέκει στεκόντα.

H καρδιά μου με τον λιόντα
τούτον εμπορεί να μοιάση
απού του δεντρού να πιάση
την κορφήν πάσκει πηδώντα,
η καρδιά μου πεθυμώντα
στα ψηλά θεν να πετάση
και μην δύνοντα να φτάση
στέκει χαμηλά κλαμόντα.

πηγή: noctoc-noctoc.blogspot.gr
Λίγες δεκαετίες προτού πέσει στα χέρια των Τούρκων η Κύπρος (1570), δημιουργεί ή αναπλάθει μέσα στο δικό της αισθητικό χώρο (γλώσσα και αίσθημα) μια σειρά Ερωτικά τραγούδια (ρίμες της αγάπης), που θα μείνουν ακέρια μέσα στους αιώνες, γιατί μουσικά τραγουδούν τις χαρές και προπαντός τους πόνους και τα πάθη του έρωτα.
Κι ο έρωτας, πηγή ζωής πάνω στον πλανήτη μας και μέσα στους αντιποιητικούς καιρούς μας, ίσως είναι η πιο σημαντική, η πιο ανθρώπινη λειτουργία.
Δεν είναι ανεξήγητο το ότι τα τραγούδια αυτά γεννήθηκαν στην Κύπρο, με δυτική έστω (Πετραρχική) επίδραση, γιατί όπως είναι γνωστό και χιλιοειπωμένο, το νησί αυτό είναι η μήτρα της Αφροδίτης, που γέννησε την ομορφιά και τον έρωτα.
Για τα τραγούδια αυτά γίνεται πολλές φορές ένα ιστορικό λάθος. Τα ονομάζουν μερικοί " Μεσαιωνικά ερωτικά τραγούδια ". Το σωστό είναι πως τα ερωτικά αυτά τραγούδια γράφτηκαν ή πέρασαν στον κυπριακό χώρο και την κυπριακή γλώσσα μέσα στο 16 ο αιώνα, όταν δηλαδή στη Δύση λειτουργούσε το θαύμα της Αναγέννησης ( 15 0ς -16 0ς αιώνας ) .
Επομένως τα ερωτικά αυτά τραγούδια της Κύπρου, που βρέθηκαν στη Μαρκιανή βιβλιοθήκη της Βενετίας, δεν είναι μεσαιωνικά, αλλά δημιουργήματα καθαρά του αισθήματος και τους πνεύματος της Αναγέννησης της Δύσης που επηρέασε την Κύπρο. Έτσι άλλωστε σημειώνουν για την ιστορική τους προέλευση όλοι οι μελετητές τους.
Ο σοφός μελετητής Κ. Σάθας έκανε γνωστή για πρώτη φορά την ύπαρξη του χειρόγραφου που περιείχε τα ερωτικά αυτά ποιήματα το 1873 και μετά από αυτή τη χρονολογία άρχισε η συστηματική τους μελέτη.
Ο ποιητής τους δεν αναφέρεται στο χειρόγραφο και απλά εικάζεται πως θα ήταν κάποιος άρχοντας, γιατί " ανήκε στην τάξη των ευγενών ". Το συμπέρασμα αυτό βγαίνει από το πρώτο ποίημα του, που μας μιλά για το οικόσημο του ποιητή :

Δια σημάδιν έχω λιόντα
στην οχράν όπου' ν γιον άστρον,
πράσινον δεντρόν σαν κάστρον
πάντα στέκεται θωρώντα.

(Και σε μετάφραση Θεμ. Σιαπκαρά - Πιτσιλλίδου)

Για έμβλημα έχω ένα λιοντάρι
που στο χρώμα είναι ίδιο αστέρι,
πάντα όρθιο κοιτάζει
ένα δέντρο πράσινο που υψώνεται σαν κάστρο.